W trybie podstawowym, zarówno w wariancie I jak i w wariancie II, dokumentem instrukcyjnym dla wykonawców, poza ogłoszeniem o zamówieniu, będzie specyfikacja warunków zamówienia (SWZ). Opisane w niej warunki zamówienia powinny w jednoznaczny sposób określać potrzeby zamawiającego, by wykonawca w odpowiedzi złożył ofertę spełniającą oczekiwania zamawiającego. Oferty składane będą w postaci elektronicznej, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie. Składanie i otwarcie ofert, a następnie badanie i ich ocena będzie przebiegała szybciej lub dłużej, w zależności od stopnia sformalizowania wymagań w SWZ. Jeżeli zamawiający będzie żądał wielu dokumentów i oświadczeń, czy też przedmiotowych lub/ i podmiotowych środków dowodowych, procedura trwa dłużej. Jeżeli będzie wymagał tylko złożenia formularza ofertowego, oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia oraz spełnienia warunków udziału, wykonawca szybciej się dowie o wyniku postępowania. Wykonawca będzie związany ofertą przez okres do 30 dni, a termin związania ofertą będzie podany w SWZ konkretną datą. Wykonawca nie będzie już mógł samodzielnie przedłużać tego terminu, a jedynie będzie miał prawo do wyrażenia zgody, jeżeli zamawiający go wezwie. Natomiast nowością jest, uregulowanie prawne, możliwości wyboru najkorzystniejszej oferty przez zamawiającego, po upływie terminu związania ofertą, ale jeżeli wykonawca oceniony najwyżej wyrazi pisemną zgodę na wybór jego oferty.
Jak wyżej wskazano procedura trybu podstawowego oznacza, że w postępowaniach o zamówienie publiczne o wartości przekraczającej 130 000,00 zł netto a nie przekraczającej progów unijnych (139 000,00; 214 000,00, 428 000,00 euro dla dostaw i usług; 5 350 000,00 dla robót budowlanych) nie będzie już prowadzona procedura wg trybu przetargowego. Tyle tylko, że trybu podstawowy nie zawiera w sobie żadnych istotnych różnic w porównaniu z dzisiejszym przetargiem. Zmianie uległa się jedynie nazwa procedury, ale możliwości, jakie daje obowiązujący jeszcze przetarg nadal w nowym PZP pozostanie.